Ο Αγιατολάχ και οι γελοιογραφίες. Γελοιογραφία της 07/01/2023 στο CTXT
"Στις 8 Δεκεμβρίου 2022 προκηρύξαμε διαγωνισμό για τη σχεδίαση γελοιογραφιών του ανώτατου ηγέτη της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Πρόθεσή μας ήταν να υποστηρίξουμε τον αγώνα των Ιρανών για ελευθερία γελοιοποιώντας τον θρησκευτικό τους ηγέτη από μια άλλη εποχή, υποβιβάζοντάς τον έτσι στην ιστορική λήθη. Λίγες εβδομάδες αργότερα, αφού λάβαμε περισσότερες από 300 γελοιογραφίες (καθώς και χιλιάδες απειλές), ιδού η επιλογή των νικητών μας".
Με αυτό το κείμενο, το γαλλικό σατιρικό περιοδικό Charlie Hebdo δημοσίευσε στον ιστότοπό του περισσότερα από τριάντα σκίτσα με πρωταγωνιστή τον Αλί Χοσεϊνί Χαμενεΐ.
Τα σκίτσα του Χαμενεΐ δημοσιεύονται σε ειδική έκδοση με αφορμή την όγδοη επέτειο της επίθεσης της 7ης Ιανουαρίου 2015. Εκείνη την ημέρα, τα αδέλφια, Chérif και Saïd Kouachi, εισήλθαν στα κεντρικά γραφεία της εβδομαδιαίας σατιρικής εφημερίδας Charlie Hebdo στο Παρίσι και σκότωσαν δώδεκα ανθρώπους. Οκτώ από αυτούς ήταν προσωπικό της σύνταξης: πέντε σκιτσογράφοι (Wolinski, Cabu, Honoré, Tignous και Charb, ο αρχισυντάκτης), ένας διορθωτής (Mustapha Ourrad), ένας ψυχαναλυτής (Elsa Cayat) και ένας αντι-νεοφιλελεύθερος οικονομολόγος (Bernard Maris, γνωστός ως "Oncle Bernard").
Τα αστεία αυτά έχουν εξοργίσει τις ιρανικές αρχές, οι οποίες έχουν επιστήσει την προσοχή του Γάλλου πρέσβη για να εκφράσουν την απόρριψη της δημοσίευσης αυτών των γελοιογραφιών, ελπίζοντας σε "αντισταθμιστικά μέτρα από τη γαλλική κυβέρνηση".
Το ειδησεογραφικό πρακτορείο EFE αναφέρει ότι ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών, Νασέρ Κανάνι, δήλωσε στον Γάλλο πρεσβευτή στην Τεχεράνη με ανακοίνωσή του ότι "το Ιράν δεν αποδέχεται με κανέναν τρόπο τις προσβολές της γαλλικής κυβέρνησης"Το Ιράν σε καμία περίπτωση δεν αποδέχεται προσβολές κατά των ιερών του και των ισλαμικών, θρησκευτικών και εθνικών αξιών και η Γαλλία δεν έχει κανένα δικαίωμα να δικαιολογεί προσβολές κατά των ιερών αξιών άλλων μουσουλμανικών χωρών και εθνών με το πρόσχημα της ελευθερίας της έκφρασης".
Στη συνέχεια, το Ιράν ανακοίνωσε το κλείσιμο του Γαλλικού Ινστιτούτου Έρευνας στο Ιράν(Ifri), ενός πολιτιστικού οργανισμού που υπάγεται στο γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών και έχει ως στόχο την προώθηση της έρευνας στους τομείς της αρχαιολογίας και των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών. Κάθε φορά που τσαντίζονται, θέλουν πάντα να σκοτώσουν κάτι πολιτιστικό, για να μην γίνουν πολύ πολιτισμένοι.
Σύμφωνα με το AP, εκατοντάδες διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων και φοιτητές σχολών, φώναξαν "Θάνατος στη Γαλλία" και κατηγόρησαν τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν ότι προσβάλλει το Ιράν, ενώ κάλεσαν το Παρίσι να τερματίσει την "εχθρότητα" προς την Τεχεράνη. Αστυνομικοί, ορισμένοι από τους οποίους φαίνεται να κρατούσαν φωτογραφίες του ανώτατου ηγέτη του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, κράτησαν τους διαδηλωτές σε απόσταση από το κτίριο της πρεσβείας μπροστά από το οποίο διαδήλωναν.
Από εκεί, προχώρησαν σε απειλές. Ο επικεφαλής της Ιρανικής Φρουράς της Επανάστασης "υπενθύμισε" στη Γαλλία την επίθεση κατά του Σαλμάν Ρούσντι στις 13 Αυγούστου 2022 ως προειδοποίηση.
Στις 15 Ιανουαρίου, μια ομάδα ανθρώπων διαδήλωσε στην Κωνσταντινούπολη (Τουρκία) κρατώντας πανό με εικόνες κατά του περιοδικού, τα σκίτσα του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ και του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.
Νάτοι, τσαντισμένοι με τα σκίτσα. Πάντα πίστευα ότι αυτές οι χώρες, οι σημαίες, οι θρησκείες και τα σύμβολα δεν είναι τόσο ισχυρά όταν ένα απλό αστείο μπορεί να κλονίσει την ένδοξη δύναμή τους.
Η Charlie Hebdo υποστήριξε την άποψή της σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 6 Ιανουαρίου 2023, το οποίο αναπαράγω ολόκληρο εδώ.
Η σατιρική γελοιογραφία, ανώτατος ηγέτης της ελευθερίας
Τον περασμένο μήνα, το Charlie Hebdo προκήρυξε διαγωνισμό για τη σχεδίαση σκίτσων του Ανώτατου Ηγέτη της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ. Ήταν ένας τρόπος να δείξουμε την υποστήριξή μας στους Ιρανούς άνδρες και γυναίκες που ρισκάρουν τη ζωή τους για να υπερασπιστούν την ελευθερία τους ενάντια στη θεοκρατία που τους καταπιέζει από το 1979. Ήταν επίσης μια υπενθύμιση ότι οι λόγοι για τους οποίους σκοτώθηκαν οι σκιτσογράφοι και οι συντάκτες του Charlie πριν από οκτώ χρόνια είναι, δυστυχώς, ακόμα και σήμερα επίκαιροι. Όσοι αρνούνται να υποταχθούν στις θρησκευτικές επιταγές κινδυνεύουν να πληρώσουν με τη ζωή τους. Τι θα σκέφτονταν σήμερα οι Charb, Cabu, Bernard Maris, Wolinski, Tignous, Mustapha Ourrad, Honoré και Elsa Cayat όταν βλέπουν τι συμβαίνει στο Ιράν Κανείς δεν μπορεί να πει, αλλά μπορούμε να μαντέψουμε. Οκτώ χρόνια μετά, δεν έχουμε ακούσει ακόμα το τελευταίο σχόλιο για τη θρησκευτική μισαλλοδοξία. Συνεχίζει το ζοφερό έργο της, ανεξάρτητα από τις διεθνείς διαμαρτυρίες ή τον σεβασμό των πιο βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Κατά κάποιον τρόπο, οι γελοιογραφίες του Ανώτατου Ηγέτη που έφτασαν σε εμάς είναι μια προέκταση αυτού που πάντα κατήγγειλαν οι δολοφονημένοι σκιτσογράφοι του Charlie. Το 2000, ο Ονορέ έγραψε μια στήλη για να υποστηρίξει τον Ιρανό σκιτσογράφο Nik Ahang-Kosar, ο οποίος απειλήθηκε με ένα χρόνο φυλάκιση και 74 μαστιγώματα επειδή είχε απεικονίσει τον Αγιατολάχ Μοχάμαντ-Ταγκί Μεσμπάχ-Γιαζμπί ως κροκόδειλο. Εκείνη την εποχή, μια σειρά από ρεφορμιστικές ιρανικές εφημερίδες είχαν ζητήσει να μηνυθεί ο εν λόγω αξιωματούχος για συκοφαντική δυσφήμιση. Αυτό ήταν πριν από πολύ καιρό..
Ακόμη νωρίτερα, το 1993, η Τεχεράνη προκήρυξε διαγωνισμό γελοιογραφίας ζητώντας από τους σκιτσογράφους να ζωγραφίσουν τον συγγραφέα των "Σατανικών στίχων", Σαλμάν Ρούσντι, για να "απεικονίσουν την πραγματική συνωμοσία πίσω από το βλάσφημο μυθιστόρημα". Ο νικητής θα λάμβανε 160 χρυσά νομίσματα. Σε απάντηση, το Charlie Hebdo δημοσίευσε 20 σατιρικές γελοιογραφίες για την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Τελικά, χωρίς τον διαγωνισμό που ξεκίνησαν οι Ιρανοί αγιατολάχ που ήθελαν να γελοιοποιήσουν τον Rushdie, ίσως να μην μας είχε περάσει ποτέ από το μυαλό, 13 χρόνια αργότερα, να δημοσιεύσουμε τις γελοιογραφίες του Μωάμεθ, ούτε σήμερα εκείνες του σημερινού Ιρανού Ανώτατου Ηγέτη. Γι' αυτό, τουλάχιστον, μπορούμε να τους ευχαριστήσουμε.
Λάβαμε γελοιογραφίες από όλο τον κόσμο, γεγονός που αποδεικνύει, για όσους ακόμα το αμφισβητούσαν, την οικουμενική διάσταση της γελοιογραφίας και την προσήλωση των ανθρώπων στην ελευθερία απέναντι στη θρησκευτική αυθαιρεσία. Επιλέξαμε τις πιο επιτυχημένες, πρωτότυπες και αποτελεσματικές από τις περισσότερες από 300 ζωγραφιές που μας εστάλησαν. Σε κάθε περίπτωση, όλα έχουν το προτέρημα ότι έχουν αμφισβητήσει την εξουσία που ισχυρίζεται ότι είναι ηγέτης, δήθεν υπέρτατος, καθώς και τη συνομοταξία των υπηρετών και των μισθωμένων δολοφόνων του. Προφανώς, δεν υπάρχει βραβείο για να κερδηθεί, διότι η απόδοση μιας πρώτης, δεύτερης και τρίτης θέσης θα απαξίωνε στην πραγματικότητα τις άλλες κληρώσεις. Και εν πάση περιπτώσει, ποια ανταμοιβή θα άξιζε να έχει κανείς το θάρρος να πει "όχι" στους θρησκευτικούς τυράννους Ωστόσο, υπάρχει μια ανταμοιβή που κανείς δεν μπορεί να αγοράσει ή να δώσει, απλά και μόνο επειδή είναι ανεκτίμητη, και αυτή είναι η ελευθερία.
Σχετικές πληροφορίες:
