Το μυστήριο της πρώτης επίθεσης τζιχαντιστών στην Ισπανία

Συγγραφέας/ Raquel G. Solís

Η συγγραφή της πρώτης τζιχαντιστικής επίθεσης στην ιστορία της Ισπανίας παραμένει άλυτο μυστήριο και εξακολουθεί να έχει περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.

Δεν έγινε σε τέσσερα τρένα του προαστιακού, σε ώρα αιχμής, στον σταθμό Atocha στις 11 Μαρτίου 2004, αλλά στα μέσα της δεκαετίας του 1980 στο εστιατόριο "El Descanso" και άφησε πίσω της 18 νεκρούς και 82 τραυματίες.

Ποτέ δεν κατέστη δυνατό να προσδιοριστεί ποιος διέπραξε εκείνη την επίθεση, παρά το γεγονός ότι την ευθύνη για αυτήν ανέλαβαν τέσσερις τρομοκρατικές ομάδες.

Συνέβη το 1985, 19 χρόνια νωρίτερα, στις 12 Απριλίου, περίπου στις δέκα και μισή το βράδυ, κοντά στη στρατιωτική βάση Torrejón de Ardoz. Δεκαοκτώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 82 τραυματίστηκαν. Παρά το γεγονός ότι σε λίγες ημέρες συμπληρώνονται 39 χρόνια από τότε, ο συγγραφέας του παραμένει άγνωστος.

Ο αριθμός των θυμάτων ήταν το μόνο πράγμα που ήταν σαφές: 18 Ισπανοί υπήκοοι έχασαν τη ζωή τους και 82 τραυματίστηκαν, 14 εκ των οποίων ήταν Αμερικανοί. Το γεγονός ότι στο εστιατόριο σύχναζε αμερικανικό στρατιωτικό προσωπικό από την αμερικανική βάση στο Torrejón de Ardoz υποδηλώνει ότι ο στόχος δεν ήταν Ισπανοί αλλά Αμερικανοί. Ωστόσο, η ώρα κατά την οποία διαπράχθηκε η επίθεση, γύρω στις δέκα και μισή το βράδυ, δεν καθιστούσε αυτή την υπόθεση βιώσιμη, καθώς ήταν πολύ αργά για να δειπνούν οι Αμερικανοί στρατιώτες.

Δεν ήταν επίσης σαφές τι είδους εκρηκτική ύλη πυροδοτήθηκε, από χλωροτίτη, πεντρίτη έως τρινιτρολουένιο. Το μόνο που έγινε γνωστό με βεβαιότητα ήταν ότι η βόμβα, βάρους μεταξύ 5 και 15 κιλών, βρισκόταν σε μια εγκαταλελειμμένη αθλητική τσάντα κάτω από το μπαρ του εστιατορίου, κοντά στις τουαλέτες.

Πηγή: RTVE: 30 χρόνια μετά την έκρηξη που σκότωσε 18 ανθρώπους στο εστιατόριο "El Descanso " / RTVE

Αλλά το πραγματικό μυστήριο της τρίτης μεγαλύτερης βομβιστικής επίθεσης στην πρόσφατη ιστορία της Ισπανίας, που ξεπερνά μόνο το Μ-11 με 190 νεκρούς και τη βομβιστική επίθεση στο Hipercor με 21 νεκρούς, εξακολουθεί να είναι ποιος το έκανε.

Οι ώρες περνούσαν και κανείς δεν το αναγνώριζε, μέχρι που άρχισαν να γίνονται οι πρώτες καταγγελίες. Μεταξύ αυτών ήταν και η Ισλαμική Τζιχάντ . Αυτό έγινε μέσω ενός ανώνυμου τηλεφωνήματος στο υποκατάστημα ενός διεθνούς πρακτορείου ειδήσεων στη Βηρυτό. Είπε ότι θα συνέχιζαν να πραγματοποιούν επιθέσεις μέχρι να φύγει και ο τελευταίος Ισραηλινός στρατιώτης από τον Νότιο Λίβανο.

Επιπλέον, το ανακοινωθέν ανέφερε ότι επρόκειτο για αντίποινα για τις δολοφονίες τους στο Μπιρ αλ-Αμπέντ, μια σιιτική συνοικία της πόλης, όπου μια έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου είχε σκοτώσει 92 άτομα τέσσερις ημέρες νωρίτερα. Οι σιίτες φονταμενταλιστές κατηγόρησαν ευθέως το Ισραήλ και τις ΗΠΑ ότι βρίσκονται πίσω από τη σφαγή.

Το πρόβλημα προέκυψε επειδή δεν ήταν οι μόνοι που ανέλαβαν την ευθύνη. Βρέθηκαν φάκελοι ζάχαρης με τη λέξη "Waad " , μια υπόσχεση, που χρησιμοποιείται από το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης-Ειδικές Διοικήσεις (PFLP-EC), ένα απόσπασμα της PLO, για να αναλάβει την ευθύνη για τις επιθέσεις του. Στην πραγματικότητα, οι πρώτες έρευνες έδειξαν τον Hamza Tirawi, έναν μαχητή της ομάδας αυτής.

Και όχι μόνο αυτό, αλλά ανέλαβε και την ευθύνη με ανακοίνωσή του στην οποία δήλωσε ότι λυπάται για τον θάνατο των Ισπανών που βρέθηκαν εκεί τυχαία, σύμφωνα με την El Periódico. Η υπόθεση αυτή απορρίφθηκε τελικά, καθώς δεν έγιναν συλλήψεις.

Η ETA ήταν επίσης ύποπτη. Ο λόγος ήταν ότι η βασκική τρομοκρατική ομάδα είχε δηλώσει ότι ήταν κατά του ΝΑΤΟ, και ακριβώς η εγγύτητα με την αμερικανική βάση την είχε καταστήσει πρώτη ύποπτη, σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εκείνα τα χρόνια η Ισπανία περνούσε τα λεγόμενα "χρόνια του προβάδισμα της ΕΤΑ".

Ακόμα κι έτσι, και ακολουθώντας την υπόθεση ότι οι δράστες ήταν Ισπανοί, δεν αποκλείστηκε η GRAPO. Κάποιος με παραμορφωμένη φωνή τηλεφώνησε σε ραδιοφωνικό σταθμό του Antena 3 ισχυριζόμενος ότι τηλεφωνεί εκ μέρους αυτής της ομάδας. Ο καλούντας εξέφρασε τη λύπη του που η επίθεση δεν είχε γίνει στις εννιά παρά τέταρτο το πρωί, την προγραμματισμένη ώρα, όταν ο χώρος θα ήταν γεμάτος από Αμερικανούς, σύμφωνα με την εφημερίδα El País.

ABC στις πρώτες σελίδες των εκδόσεων της Μαδρίτης και της Σεβίλλης. 14 Απριλίου 1985.

Περιέργως, το 2005, είκοσι χρόνια αργότερα, ένας επιζών της επίθεσης είδε στον Τύπο μια φωτογραφία του Mustafa Setmarian Nasar, αρχηγού της Αλ Κάιντα που συνελήφθη την ίδια χρονιά στο Πακιστάν, και τον αναγνώρισε. Ισχυρίζεται ότι τον υποπτευόταν από την αρχή και λέει ότι τον είδε να τοποθετεί μια τσάντα στο σημείο της έκρηξης.

Αρχικά, η αστυνομία δεν τον πήρε πολύ στα σοβαρά. Όμως, μια ανασκόπηση του φακέλου της υπόθεσης τους κάνει να συνειδητοποιήσουν ότι άλλοι μάρτυρες υποδεικνύουν έναν ύποπτο με παρόμοια χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με το Interviú, κάποιοι Αμερικανοί στρατιωτικοί που βρίσκονταν εκεί και οι οποίοι υποβλήθηκαν σε συνεδρίες ύπνωσης για να θυμηθούν λεπτομέρειες που θα μπορούσαν να ρίξουν φως δείχνουν επίσης προς το μέρος του.

Μετά από αυτό το στοιχείο, η υπόθεση άνοιξε εκ νέου. Ο δικαστής Baltasar Garzón εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης εναντίον του, αλλά η τύχη του παραμένει άγνωστη. Ορισμένες πηγές πιστεύουν ότι μπορεί να βρίσκεται στο Γκουαντάναμο και άλλες στη Συρία, αλλά κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα.

Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι είναι συριακής καταγωγής. Έχει ισπανική υπηκοότητα αφού παντρεύτηκε μια γυναίκα από τη Μαδρίτη με την οποία απέκτησε δύο παιδιά. Ζει στην Ισπανία εδώ και 12 χρόνια, χωρίς να έχει συλληφθεί ή να θεωρείται ύποπτος για την επίθεση αυτή.